Πως φορολογούνται τα κρυπτονομίσματα;
Πληρώνω φόρο για τα κέρδη στα crypto;
Δηλώνω τα κέρδη μου από τα κρύπτο στην εφορία;
Αυτές είναι οι πιο συχνές ερωτήσεις που μας στέλνετε με email και η αλήθεια είναι πως είναι λογικό. Το πλαίσιο στην Ελλάδα δεν είναι εντελώς ξεκάθαρο σχετικά με την φορολογία των κερδών από κρυπτονομίσματα.
Αυτό φυσικά δεν σημαίνει πως πρέπει να το δείτε σαν ευκαιρία για να μη τα δηλώσετε καθόλου. Αυτό θα ήταν παράνομο, επομένως επιφέρει πρόστιμα εφόσον γίνετε αντιληπτοί από τις φορολογικές αρχές.
Κρυπτονομίσματα & Εφορία…
Τα τελευταία χρόνια, τόσο στο εξωτερικό όσο και στην χώρα μας, καταγράφεται μια αυξητική τάση στη χρήση κρυπτονομισμάτων είτε ως μέσο πληρωμής είτε ως επενδυτικό αγαθό. Ιδιώτες και νομικές οντότητες, προσβλέποντας σε άμεσο ή μελλοντικό κέρδος, αγοράζουν και πωλούν κρυπτονομίσματα είτε από ψηφιακές πλατφόρμες-ανταλλακτήρια είτε από ιστοσελίδες που βοηθάν τους χρήστες να συναλλάσσονται peer to peer, όπως το paxful.
Στην Ελλάδα ο νόμος δεν απαγορεύει τη χρήση των κρυπτονομισμάτων. Όμως, μέχρι σήμερα στην ΕΦΝ δεν υπάρχει συγκεκριμένο φορολογικό καθεστώς που να διέπει τα κέρδη που αποκτούν οι φορολογούμενοι από υπεραξία πώλησης κρυπτονομισμάτων.
Ωστόσο, πρέπει να καταστεί σαφές ότι η έλλειψη ρητών φορολογικών διατάξεων δεν απαλλάσσει τον φορολογούμενο από την υποχρέωση δήλωσης των κερδών αυτών, τα οποία θεωρούνται φορολογητέο εισόδημα.
Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων στο επιχειρησιακό της σχέδιο το 2019, κάνει μία πρώτη προσέγγιση αντιμετωπίζοντας τη θεσμοθέτηση της φορολόγησης των κρυπτονομισμάτων ως επένδυση χαρτοφυλακίου.
Οι βασικές κατηγορίες εισοδημάτων από κρυπτονομίσματα είναι:
- Η αγορά τους ως επενδυτικό αγαθό, είτε από φυσικά είτε από νομικά πρόσωπα.
- Αυτών που τα παράγουν (miners) με σκοπό την πώλησή τους.
Διευκρινίζουμε ότι όσα ακολουθούν είναι δική μας προσέγγιση και τα διατυπώνουμε με κάθε επιφύλαξη, έως ότου η διοίκηση δημιουργήσει το κατάλληλο νομοθετικό πλαίσιο που να ρυθμίζει φορολογικά και λογιστικά τις συναλλαγές των κρυπτονομισμάτων.
Φορολογία φυσικών προσώπων
Με δεδομένη την πρόθεση της ΑΑΔΕ και ελλείψει ρητών νομοθετικών διατάξεων, θεωρούμε ότι τα παραπάνω εισοδήματα είναι κέρδη από υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου και θα φορολογηθούν, σύμφωνα με το άρθρο 43 του ΚΦΕ με συντελεστή 15%. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα εισοδήματα αυτά υπόκεινται και σε εισφορά αλληλεγγύης.
Στις παραγράφους 3 και 4 του άρθρου 42 του Νόμου 4172, προσδιορίζεται η υπεραξία (Καθαρή αξία πώλησης – Κόστος αγοράς) που αποκτά φυσικό πρόσωπο, η οποία προκύπτει από τη διαφορά μεταξύ της τιμής πώλησης που εισέπραξε, κατά την πώληση και την τιμή κτήσης που κατέβαλε ο φορολογούμενος – επενδυτής για αγορά. Δαπάνες που συνδέονται άμεσα με την αγορά ή την πώληση των κρυπτονομισμάτων συμπεριλαμβάνονται στην αξία κτήσης ή πώλησης. Επομένως, έξοδα προμήθειας των ψηφιακών πλατφορμών, στα οποία γίνονται οι αγοραπωλησίες, διαμορφώνουν το τελικό αποτέλεσμα που θα φορολογηθεί.
Εάν το φυσικό πρόσωπο έχει προβεί σε διαδοχικές αποκτήσεις κρυπτονομισμάτων και στη συνέχεια πωλήσει το σύνολο ή μέρος αυτών, ως τιμή κτήσης των πωλούμενων κρυπτονομισμάτων λαμβάνεται η μέση τιμή κτήσης που προκύπτει από τη συνολική αξία κτήσης των κρυπτονομισμάτων δια της ποσότητας αυτών (ΠΟΛ. 1032/2015 και ΠΟΛ.1082/2018).
Στην περίπτωση αγοράς, τα ποσά που καταβάλλονται για την απόκτηση των κρυπτονομισμάτων αποτελούν τεκμήριο και θα πρέπει να δικαιολογούνται. Τα ποσά αυτά θα αναγραφούν στον κωδικό 743 του πίνακα 5 του εντύπου Ε1 της φορολογικής δήλωσης το έτος αγοράς τους.
Στην περίπτωση πώλησης, το ποσό του κεφαλαίου, που εισπράχθηκε μειωμένο με τα έξοδα συναλλαγής, θα αναγραφεί στον κωδικό 781 του πίνακα 6 του εντύπου Ε1 της φορολογικής δήλωσης στο έτος της πώλησής τους.
Η υπεραξία που προκύψει από την πώληση των κρυπτονομισμάτων, θα αναγραφεί στον κωδικό 865 του πίνακα 4 Ε του εντύπου Ε1 της φορολογικής δήλωσης (κέρδος από μεταβίβαση τίτλων αλλοδαπής). Ως χρόνος φορολόγησης των κερδών της υπεραξίας λαμβάνεται ο χρόνος πώλησης των κρυπτονομισμάτων και όχι η μεταφορά των κερδών προς τους τραπεζικούς λογαριασμούς.
Η ζημία από την πώληση των κρυπτονομισμάτων μπορεί να συμψηφιστεί με μελλοντικά κέρδη από την ίδια κατηγορία εισοδήματος μέσα στα επόμενα 5 έτη (ΠΟΛ.1032/2015). Σε αυτή την περίπτωση, συμπληρώνεται ο κωδικός 871 του εντύπου Ε1 της φορολογικής δήλωσης.
Επισημαίνουμε τα εξής,
- Ο φορολογούμενος πρέπει να τηρεί αναλυτικές καταστάσεις συνοδευόμενες από τα παραστατικά έγγραφα της ψηφιακής πλατφόρμας που έγιναν οι αγοραπωλησίες και να είναι σε θέση να αποδείξει πώς προκύπτουν τα ποσά που συμπληρώθηκαν στους κωδικούς της φορολογικής δήλωσης. Να σημειωθεί ότι οι ψηφιακές πλατφόρμες αγοραπωλησίας κρυπτονομισμάτων κατέχουν τα προσωπικά στοιχεία του κάθε συναλλασσόμενου και δεν προσφέρουν ανωνυμία.
- Τα ποσά στα εισερχόμενα εμβάσματα στους τραπεζικούς λογαριασμούς από τις ψηφιακές πλατφόρμες, τα οποία είναι προϊόν ρευστοποίησης των κρυπτονομισμάτων, για να μπορέσουν να δικαιολογηθούν φορολογικά, θα πρέπει να έχουν δηλωθεί κατά την πώλησή τους.
Φορολογία νομικών προσώπων
Στην περίπτωση νομικών προσώπων που έχουν αγοράσει ως επενδυτικό προϊόν κρυπτονομίσματα και στο μέλλον τα ρευστοποιήσουν, η τυχόν υπεραξία – κέρδος που θα προκύψει, θα φορολογηθεί με τις γενικές διατάξεις φορολογίας νομικών προσώπων και τον ισχύοντα φορολογικό συντελεστή, κατά την υποβολή της φορολογικής δήλωσης.
Φορολογία παραγωγού κρυπτονομισμάτων (Miner)
Δυστυχώς και στην περίπτωση του παραγωγού κρυπτονομισμάτων δεν υπάρχουν έως τώρα φορολογικοί και λογιστικοί κανόνες που να δίνουν κατευθύνσεις, πλην μιας γνωμοδότησης του Σ.ΛΟ.Τ. με αριθμό 104/27.02.2018.
